Stichting Monumentenhuis Brabant is het provinciale steunpunt. De centrale taak is om gemeenten te ondersteunen en te professionaliseren om de kwaliteit van de monumentenzorg te verbeteren.

Basistaken

In overeenstemming met de landelijke afspraken voert Stichting Monumentenhuis Brabant de volgende basistaken uit:

het bieden van een aanspreekpunt en helpdesk voor gemeenten;
het bieden van een platform en een afstemmingsoverleg tussen overheden (rijk – provincie – gemeenten) om de kwaliteit van de integrale monumentenzorg te verbeteren;
deskundigheidsbevordering van gemeenten op het gebied van de monumentenzorg en archeologie in relatie tot de gemeentelijke uitvoeringspraktijk.

Verder heeft de provincie Noord-Brabant het steunpunt verzocht om gemeenten te activeren op onder meer het gebied van gebiedsgerichte monumentenzorg, de implementatie van de Omgevingswet en herbestemming van erfgoed.

Activiteiten

Om hier invulling aan te geven worden door Stichting Monumentenhuis Brabant de volgende concrete activiteiten ondernomen:

een gratis helpdesk voor gemeenten;
gratis spreekuur voor gemeenten / consult op locatie;
organisatie van het Planoverleg;
het informeren van gemeenten over actualiteiten binnen de monumentenzorg d.m.v. nieuwsbrieven en digitale specials;
het verzorgen van cursussen en informatiebijeenkomsten voor gemeenteambtenaren;
het stimuleren van gemeenten m.b.t. het opstellen van een omgevingsvisie, culturele planologie e.d.;
het geven van voorlichting aan gemeenten m.b.t. de kansen van erfgoedtoerisme;
het informeren van gemeenten over herbestemming, waaronder aandachtspunten voor aanpak en subsidiemogelijkheden;
het informeren van gemeenten over de mogelijkheden om duurzaamheidsmaatregelen door te voeren voor monumenten;
het stimuleren van het opstellen van gemeentelijke kerkenvisies;
deelname aan provinciaal Platform Vrijkomende Kerkgebouwen.

Deze activiteiten zijn gratis voor de Brabantse gemeenten. Stichting Monumentenhuis Brabant ontvangt hiervoor een subsidie van de provincie. Voor meer informatie over Stichting Monumentenhuis Brabant, de activiteiten en de organisatie, kunt u het werkplan van Stichting Monumentenhuis Brabant 2023 hier downloaden.

Het jaarverslag van Stichting Monumentenhuis Brabant over 2022 is hier te downloaden.

Planoverleg

Om de kwaliteit en de effectiviteit van de monumentzorg te bevorderen organiseert Monumentenhuis Brabant het zogenoemde Planoverleg. Dit overlegplatform wordt samen met de RCE en de provincie Noord Brabant ten behoeve van gemeenten aangeboden. Het doel is om vroegtijdig ingrijpende wijzigingsplannen aan monumenten, zoals de herbestemming van een gebouw, te bespreken en daarover te adviseren. Het Planoverleg vindt tweewekelijks plaats, afwisselend in Geertruidenberg en Den Bosch. Het vergaderschema voor het Planoverleg treft u hier aan.

Nieuwsbrieven Stichting Monumentenhuis Brabant

Pijlers van een goede gemeentelijke monumentenzorg zijn kennis en deskundigheid van de monumentambtenaren. De voortdurende veranderingen binnen archeologie, cultuurlandschap en monumenten vragen om een adequate en effectieve wijze van deskundigheidsbevordering en kennisontwikkeling van ambtenaren op het gebied van wet- en regelgeving en de inhoudelijke praktijk ervan. Door middel van nieuwsbrieven en digitale specials wordt hier invulling aan gegeven.

Nieuwsbrieven:

Nuttige documenten en websites

Voor actuele informatie en belangrijke ontwikkelingen op het gebied van monumentenzorg:

Omgevingswet

Provinciale subsidie voor rijksmonumenten

SIM

Zonnepanelen

Duurzaamheidsbeleid

Provinciaal erfgoedbeleid wordt goeddeels gecontinueerd

Instandhoudingssubsidie voor rijksmonumentale woonhuizen

Verduurzamingsonderzoek

Monitor erfgoed

Nieuwe subsidieregeling

Monumentenwacht:

https://mwnb.nl/

Erkende Restauratie Monumenten (met betrekking tot uitvoeringsrichtlijnen):

https://www.stichtingerm.nl/

Erkende Restauratie Monumenten toezicht (vergunningvrij/vergunningplichtige werkzaamheden):

https://www.monumententoezicht.nl/

Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE):

https://www.cultureelerfgoed.nl/

RCE (redengevende omschrijving rijksmonumenten):

https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/

RCE subsidiemogelijkheden:

https://www.cultureelerfgoed.nl/domeinen/monumenten/subsidies

RCE richtlijnen onderhoud aan uw monument:

https://www.cultureelerfgoed.nl/binaries/cultureelerfgoed/documenten/publicaties/2015/01/01/richtlijnen-die-u-helpen-bij-het-onderhoud-van-uw-monument/rijksdienst_voor_het_cultureel_erfgoed_2015_richtlijnen_onderhoud_monument.pdf

RCE verduurzamen monument:

https://www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/duurzaamheid/handreiking-voor-eigenaren/verduurzamen-van-een-monument-dit-zijn-de-stappen

Monumenten.nl:

https://www.monumenten.nl/

Nationaal restauratie Fonds (financiering monumenten):

https://www.restauratiefonds.nl/

Nationaal Restauratie Fonds (verzekeren monument):

https://www.restauratiefonds.nl/particulier/kennis-diensten/uw-monument-verzekeren

Speerpunten Monumentenhuis voor de komende tijd

Mede op basis van de onderzoeksresultaten zal het Monumentenhuis Brabant de komende jaren zich vooral richten op:

het ondersteunen van gemeenten bij beleidsontwikkeling (o.a. erfgoedvisie, gemeentelijke kerkenvisie);
gebiedsgerichte monumentenzorg / het inbedden van cultuurhistorie in de ruimtelijke ordening;
herbestemming van monumentaal erfgoed;
monumentenzorg en duurzaamheidsmaatregelen;
het ondersteunen van gemeenten bij de implementatie van de Omgevingswet.

Uitdaging voor de komende jaren

De Erfgoedwereld is de laatste jaren flink in beweging. Vooral de Erfgoedwet uit 2016 heeft veel te weeg gebracht, en nu is de Omgevingswet ingegaan. Een megaklus, waar veel gemeenten nog onvoldoende op voorbereid zijn. Tal van Brabantse gemeenten hebben bijvoorbeeld nog steeds geen omgevingsvisie. Ook worden in veel gemeenten nog geen voorbereidingen getroffen om de gemeentelijke adviescommissie voor omgevingskwaliteit te regelen. Erfgoed en duurzaamheid is een ander terrein dat veel aandacht vraagt, met name vanwege de maatschappelijke opgave die we met zijn allen hebben. Stichting Monumentenhuis Brabant wil hier als partner van de provincie nadrukkelijk een rol in spelen, met name richting gemeenten. Duidelijk is dat samenwerking met andere organisaties hier het credo is.

Maatschappelijk effect

De activiteiten van Stichting Monumentenhuis Brabant hebben een groot maatschappelijk effect en rendement. De kwaliteit van de monumentenzorg wordt verbeterd ten behoeve van een aantrekkelijker woon,- leef- en vestigingsklimaat leefomgeving in Brabant. Concreet gaat het dan om:

er wordt directe en concrete ondersteuning geboden aan gemeenten bij de uitvoering van hun gemeentelijke monumentenzorgtaak, waardoor zij beter in staat zijn om monumenteigenaren en andere belanghebbenden op een goede manier van dienst te zijn;
er wordt directe en concrete inhoud gegeven aan het professionaliseren van en het verhogen van het kennisniveau van gemeenteambtenaren die betrokken zijn bij het Brabantse erfgoed;
er wordt een bijdrage geleverd aan de versterking van de kwaliteit en de effectiviteit van de gemeentelijke monumentenzorg, waardoor het Brabants erfgoed beter wordt behouden en de Brabantse identiteit wordt versterkt;

er wordt een bijdrage geleverd aan het provinciaal erfgoedbeleid, onder meer m.b.t. herbestemming, verduurzaming en erfgoedtoerisme;
en wordt een bijdrage geleverd om monumentenzorg beter te positioneren in het spectrum identiteit – economie – ruimte.